De 6 redenen waarom het lastig is de juiste keuze te maken naar jouw droombaan

1. Veel keuzes moeten we al jong maken
   Een profielkeuze op de middelbare school maak je bijvoorbeeld rond je dertiende levensjaar. Dan moet jij dus al een richting kiezen: gezondheid, economie, cultuur of techniek. Een heel belangrijke keuze, want voor bepaalde opleidingen heb je echt de juiste specialisatie nodig. Zo’n profielkeuze op de middelbare school beperkt jou dus al direct in de keuzes die je later kunt maken. Maar hoe kun je nou op je dertiende al bepalen wat je de rest van je leven wilt doen?

 Begrijp me niet verkeerd: sommige mensen hebben een natuurlijk gave om dit meteen goed te kiezen. Mijn vader bijvoorbeeld, werkt al zijn hele leven in de techniek en hij vindt het fantastisch. Hij houdt van zijn werk en vertelt er nog steeds graag over. Maar dat geldt helaas niet voor mij. En waarschijnlijk ook niet voor jou.

 We hebben nooit geleerd hoe we een keuzes maken
Er wordt in onze maatschappij veel aandacht gegeven aan presteren. Goede cijfers halen is essentieel. En als dat niet lukt, krijg je huiswerkbegeleiding. Alles moet sneller, beter en effectiever.

 Tip: over presteren en hoe dat werkt bij millennials (ook wel de prestatiegeneratie) heb ik trouwens een podcast gemaakt, die onder andere via Spotify te beluisteren is. Je vindt ‘m daar onder de naam Melodieinhetleven.

 We hebben geleerd om te presteren, maar we hebben niet geleerd wie we zijn, hoe we ontdekken wat echt bij ons past en wat we belangrijk vinden in het leven. We hebben niet geleerd om daarin een keuze te moeten maken. Op een studiekeuzetest na, worden we daarin niet begeleid. Het is dus niet jouw schuld als jij niet weet wat bij jou past. Je hebt geleerd om dingen in je hoofd te stampen, maar niet om bij jouw gevoel te komen. Je weet niet hoe je een goede, intuïtieve keuze kunt maken en dat is oké.

3. We zijn steeds eerder bezig met persoonlijke ontwikkeling
   Er is nog een reden waarom jij nu druk bezig bent met het ontdekken wat bij jou past. Is het je weleens opgevallen dat de generatie van onze ouders daar nu pas mee bezig is? Toen zij onze leeftijd hadden, waren zij totaal niet bezig met persoonlijke ontwikkeling en het (her)ontdekken van zichzelf. Niet omdat zij wel wisten wie zij waren en wat ze echt wilden doen, maar omdat zij daar nog niet aan toe waren. De behoeftehiërarchie (een piramide) van Maslow laat dit zien.

   Abraham Maslow is de bedenker van deze piramide, die de behoeftehiërarchie van de mens aangeeft. Maslow stelt dat de mens pas streeft naar nieuwe behoeftes, als de behoeftes uit het niveau dat eronder ligt, zijn bevredigd. Om je een voorbeeld te geven: eerst moeten jouw fysieke behoeftes vervuld zijn, voordat je toekomt aan jouw behoeftes op het gebied van zekerheid.

   In onze westerse maatschappij wordt tegenwoordig bijna automatisch aan onze fysieke behoeftes voldaan. In Nederland hebben we in principe allemaal onderdak, eten en drinken etc. Ook de zorg voor onze gezondheid is goed geregeld en veel mensen worden omringd door betrokken vrienden en familie. Wij zijn dus voornamelijk bezig met de bovenste twee lagen: erkenning en zelfactualisatie. Waarin we bezig zijn met ontdekken wie we zijn, hoe we ergens in staan, hoe we ons voelen. De lagen waarin we op zoek gaan naar antwoorden op grotere levensvragen.

   Onze ouders leefden in een heel andere tijd en zijn dus later in die top van de piramide gekomen. Zij zijn juist erg bezig geweest met zekerheid creëren (wat voortkomt uit de oorlog die hun ouders weer ervaren hebben). Om deze reden hebben wij als millennials alles gekregen wat we wilden en was er van alles mogelijk, omdat onze ouders daarvoor gezorgd hebben. Met als gevolg dat jij op jonge leeftijd al denkt aan ‘het leven’ waar jouw ouders dat wellicht nu pas op een dieper vlak doen. Zo bezien is het logisch dat jij jezelf nu al afvraagt wat jij eigenlijk te doen hebt in dit leven en hoe jij van meerwaarde of betekenis kunt zijn.

5. Voldoen aan verwachtingen

Ik deed er destijds alles aan om te voldoen aan de verwachtingen van anderen. Een goed voorbeeld daarvan is toen ik klaar was met de middelbare school. Ik had mijn papiertje op zak. Super! En nu…? Ik had op dat moment al geen idee wat ik wilde doen. Het was zo overwhelming dat ik het liefst de keuze uitstelde. Ik wilde een jaar gaan reizen, mijzelf gaan ‘ontdekken’ en vanuit daar wel zien. Mijn ouders vonden dat echter niet zo’n goed idee. Logisch ook, want hun dochter was op dat moment pas zestien jaar. Laat je dan al je dochter de wereld rondreizen met een backpack om op zoek te gaan naar zichzelf? Nee dus. Dus mijn ouders stimuleerden mij om toch een keuze te gaan maken.

Dit deed ik niet omdat ik graag wilde studeren, maar vooral omdat ik mijn ouders niet wilde teleurstellen. Ik wilde aan hun verwachtingen voldoen, ik wilde dat ze trots op me zouden zijn. Ik deed zeker zo’n vijftien verschillende studiekeuzetests, waar vooral studies uitkwamen waar ik niet van snapte wat je dan zou worden of studies waarbij ik tijdens het lezen van de studieomschrijving alleen al dacht: boooooring! Een week voor de sluitingsdatum voor het aanmelden van een opleiding dacht ik opeens aan de pabo en meldde ik me aan.

6. De ongeschreven leeftijdsschaal

Ik wilde niet alleen voldoen aan de verwachtingen van mijn ouders, maar ook aan die van de maatschappij: aan de ongeschreven ‘leeftijdsschaal’ die er is rondom bepaalde gebeurtenissen in het leven. Dit is de levensschaal die ik (onbewust) met mij meedroeg:

 – Je bent hbo+ afgestudeerd begin twintig.

– Je vindt een eigen fijne huurwoning.

– Je krijgt een baan en gaat fulltime werken.

– Je ontmoet je partner.

– Je gaat samenwonen.

– Je krijgt kinderen voor je vijfendertigste.

– En dán ben je helemaal gelukkig en heb je alles voor elkaar.

Nogmaals, dit is hoe ik het zag. Wat ik inmiddels geleerd heb, is dat deze levensschaal niet voor iedereen gelijk is. Het is helemaal oké om op je dertigste nog te studeren. Why not? Het enige wat ertoe doet, is dat jij er gelukkig van wordt. En geluk komt niet pas op het moment dat jij ‘alles voor elkaar hebt’.

Hetzelfde met een baan aannemen waar je minder voor betaald krijgt of die minder status of aanzien heeft. As long as it makes you happy, ga ervoor. Het is oké om ‘niet op schema te lopen’. Jij maakt jouw eigen tijdspad.

Dat kan ik je nu vertellen, maar destijds voelde dat niet zo. Ik voelde de druk om deze dingen voor elkaar te krijgen. Op papier had ik ook alles voor elkaar, dat wist ik wel. Ik had een baan waarmee ik mijn rekeningen kon betalen en met veel vakanties, ik had een fijne woning, veel leuke vriendinnen, maakte geregeld reizen en was blij met mijn relatie. Toch was ik stiekem jaloers op die vriendinnen, want zij waren gelukkig. En ik niet. Ik zat opgesloten in mijn gouden kooi. En vanaf daar is het verrekte lastig om een keuze te maken naar iets anders… Hier kan je lezen hoe het mij toch lukte.

Benieuwd hoe jij een keuze kan maken die volledig bij jou past?

HIERNA TE LEZEN ARTIKELEN EN TIPS: